Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật sửa đổi, bổ sung năm 2025

Dưới đây là những điểm mới nổi bật – cũng là những điểm khác biệt then chốt – của Luật sửa đổi so với quy định trước đây.

Bổ sung nguyên tắc mới trong hoạt động tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật

Luật lần này xác lập nguyên tắc hiện đại hóa quản lý: phân cấp, minh bạch, không tạo rào cản không cần thiết cho sản xuất, kinh doanh. Trước đây, luật chưa có quy định rõ ràng về các nguyên tắc này, khiến việc xây dựng các chính sách, quy chuẩn kỹ thuật đôi khi tạo ra rào cản kỹ thuật không đáng có.

Làm rõ vai trò của tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật

Khái niệm “tiêu chuẩn” và “quy chuẩn kỹ thuật” được xác định rõ ràng hơn: tiêu chuẩn là để tự nguyện áp dụng, quy chuẩn là bắt buộc. Điều này khắc phục sự nhầm lẫn và áp dụng sai bản chất trong thực tiễn thời gian qua.

Quy định cụ thể về Chiến lược tiêu chuẩn quốc gia

Luật lần đầu tiên quy định về việc xây dựng, ban hành chiến lược tiêu chuẩn quốc gia – một công cụ chính sách chưa từng có trước đây. Nhờ đó, định hướng ưu tiên lĩnh vực, ngành hàng, công nghệ sẽ rõ ràng hơn thay vì phân tán như trước.

Làm rõ trách nhiệm của cơ quan tiêu chuẩn quốc gia

Trước đây, cơ quan tiêu chuẩn quốc gia không được định danh trong luật. Luật mới xác định rõ vai trò đầu mối quốc gia về tiêu chuẩn – bao gồm cả chức năng đại diện quốc gia tại các tổ chức tiêu chuẩn quốc tế, giúp thống nhất tiếng nói và chiến lược hội nhập.

Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn đo lường chất lượng

Luật quy định xây dựng nền tảng số quốc gia tích hợp toàn bộ dữ liệu về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, tổ chức đánh giá sự phù hợp, vi phạm pháp luật… Điều này chưa từng có trước đây và là bước tiến lớn trong chuyển đổi số và quản lý minh bạch.

Hài hòa hóa với tiêu chuẩn quốc tế

Luật sửa đổi ưu tiên mạnh mẽ việc hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế, khu vực thay vì chỉ “tham khảo” như luật cũ. Đây là yêu cầu cấp thiết để hàng hóa Việt Nam đủ chuẩn xuất khẩu, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thừa nhận kết quả đánh giá sự phù hợp quốc tế

Lần đầu tiên, luật có quy định rõ về việc thừa nhận kết quả đánh giá sự phù hợp của các tổ chức quốc tế thuộc ILAC, IAF, APAC… giúp doanh nghiệp xuất khẩu giảm chi phí và thời gian kiểm tra trùng lặp.

Cho phép trình tự rút gọn trong xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật

So với trình tự trước đây, luật mới cho phép ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn theo thủ tục rút gọn trong trường hợp cấp bách như dịch bệnh, thiên tai. Điều này giúp phản ứng chính sách nhanh và phù hợp thực tiễn hơn.

Tăng cường cơ chế phản hồi, sửa đổi quy chuẩn kỹ thuật

Một điểm mới đáng ghi nhận là cơ quan ban hành quy chuẩn phải trả lời phản ánh, kiến nghị trong vòng 30 ngày. Trước đây, không có cơ chế phản hồi rõ ràng, dẫn tới nhiều bất cập không được xử lý kịp thời.

Với 9 điểm đổi mới rõ rệt, Luật sửa đổi, bổ sung Luật TC&QCKT không chỉ cập nhật về mặt kỹ thuật mà còn thể hiện một cách tiếp cận chính sách đổi mới, linh hoạt, gần gũi với thực tiễn và doanh nghiệp hơn. Đây là tiền đề để nâng cao năng suất, chất lượng, thúc đẩy xuất khẩu và hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Cộng đồng doanh nghiệp, cơ quan quản lý và các tổ chức liên quan cần chủ động tiếp cận, triển khai hiệu quả các nội dung của luật mới, biến các quy định pháp lý thành động lực phát triển thực chất./.

Nguồn: Ban Pháp chế – Thanh tra UBTCDLCLQG